رهیافتی بر نورپردازی خطی؛ انواع، اجزاء، پارامترهای مهم در انتخاب
آشنایی کامل با انواع نورپردازی خطی + معرفی چراغ های خطی آرند
فهرست عناوین مقاله
نورپردازی خطی؛ در مقایسه با منابع نوری سنتی
امروزه نورپردازی خطی بیش از هر زمان دیگر جایگاه خود را در تامین روشنایی، دکوراسیون و زیباسازی اماکن، ساختمان ها، لابی ها، نمای بیرونی سازه ها، محیط ها و محوطه سازی های بیرونی پیدا کرده است. نورپردازی خطی، به نوعی یک استاندارد روتین در تامین روشنایی گشته و این میزان از همه گیری و اقبال در استفاده، ناشی از خطی بودن در مقایسه با رویکرد های دیگر تامین روشنایی مانند منابع نقطه ای یا لوسترها یا پنل ها و … نیست.
بلکه خطی بودن سبب گردیده یک چهارچوب استاندارد و قابل تعمیم و هندسه پذیر با قابلیت انواع طراحی خلاقانه در اختیار کاربران قرار گیرد. هر نورپردازی خطی در اطراف محور نصب خود همانند شکل زیر منحنی از نور با لوکس یا کاندلای قابل اندازه گیری را تامین می نماید.
نورپردازی کناف که در ایران رایج است و شاید آن را بتوان نوپردازی سنتی نامید
منحنی تامین نور بر حسب زوایا و فواصل نسبت به محور اصلی بر مبنای کاندلا
از این رو بیش از هر هندسه ی نصب و تنوع مدل دیگر، برای طراحانی که از بعد HSE میزان تامین نور در فاصله یا زاویه مشخص از منبع نور برایشان مهم است، انتخاب ایده آلی خواهد بود. منظور متخصصین طراحی داخلی است که مکلف به رعایت بهداشت صنعتی یا بهداشت محیط کار یا رعایت استانداردهایی مانند هتلداری یا کتابخانه و … می باشند.
نورپردازی خطی؛ نصب و راه اندازی
موضوع دیگری که نورپردازی خطی را یگانه و ممتاز می سازد، استاندارد پذیری در نصب می باشد. روشنایی های خطی(چراغ های خطی)، همگی دارای یک هوزینگ پروفیل مانند هستند ، که از نوعی نظم و استاندارد برخوردار هستند. رابطه ی معنا داری بین وات مصرفی و کاندلای تامینی و ابعاد این هوزینگ پروفیل مانند وجود دارد.
از این رو برنامه ریزی برای نصب این نوع منابع نوری بسیار ساده و میسر است. این موضوع در مقایسه با دیگر منابع نوری که فرایند نصب آنها حسب کالا متفاوت و متغیر است و یا اینکه هر نصابی روش و رویکرد خود را دنبال می کند، قابل توجه خواهد بود.
ابعاد داخلی و خارجی و حتی زائده های ریل مانند داخلی برای نصب المان های نوری و عبور کابل و نصب پوشش، همگی دارای نظم و منطق طراحی بوده و در کاتالوگ اعلام می شود.
در شکل زیر ابعاد و نقشه ی یک پروفیل هوزینگ جهت نورپردازی خطی نمایش داده شده است.
نورپردازی خطی؛ انواع
نورپردازی خطی به سه نوع اصلی قابل تقسیم بندی است. نخست نورپردازی خطی توکار، به گونه ای که همه چیز به جز سطح بیرونی پوشش منبع نور، درون سقف یا دیوار قرار می گیرد.
دیگری رویکرد روکار است که علاوه بر پوشش، بدنه ی هوزینگ پروفیلی نیز روی سطح سقف یا دیوار نصب می شود. نهایتا رویکرد آویز است که در سقف های بلند، با استفاده از زنجیر اتصال مناسب، تمام منبع توری اعم از هوزینگ و پوشش و المان های نوری داخل هوزینگ از سقف آویزان شده و در ارتفاع مناسب، جانمایی می گردد.
هر یک از این سه رویکرد مزایا و معایب خود را داشته و برای شرایط کاربری خاص خود مناسب هستند. در شکل زیر یک نمونه نورپردازی خطی روکار نمایش داده شده است.
نورپردازی خطی روکار
این نوع نورپردازی عموما در مواردی استفاده می شود که در ابتدای طراحی، تصمیمی بر اجرای چنین روشنایی نبوده و در بازسازی یا توسعه سازه، به عنوان یک تغییر در دکوراسیون در دستور کار قرار می گیرد.
در عین حال میزان این تغییرات در دکوراسیون به میزانی نیست که سقف کاذب یا دیوار مورد کنده کاری کلی واقع شود. در این حال طراح با استفاده از برق کشی موجود و در دسترس، مسیر نصب هوزینگ پروفیلی روشنایی خطی را ترسیم نموده و کابل برق را به المان نوری رسانیده و طبق سلیقه خود، نور را به اقصی نقاط سازه می رساند. بدیهی است پیدا بودن هوزینگ بر روی سقف یا دیوار، چندان شکیل نخواهد بود.
پروژه همراه اول چراغ های توکار سپهر محصول آرند
پروژه ایران مال چراغ توکار محصول آرند
نورپردازی خطی توکار
نوع دیگری از نورپردازی خطی، توکار است. این روش نیازمند طراحی و در نظر گرفتن اجرای پیش نیازهای نصب و اجرا، قبل از خاتمه ی اجرای سقف کاذب یا دیوار می باشد. در نورپردازی خطی توکار، اثری از دیده شدن هوزینگ یا قاب پروفیلی نیست و حتی گاهی پوشش پلی کربنات شفاف نیز دیده نمی شود. با توجه به طراحی به موقع و در نظر گرفتن جزئیات نصب، این نوع نصب توکار بسیار شکیل خواهد بود.
نورپردازی خطی توکار، هر گاه و هر فضایی که قبلا بدان فکر شود و مورد طراحی واقع شود، قابل پیاده سازی خواهد بود و زیبایی و جلوه ی دو چندان خود را – با توجه به توکار بودن – خواهد داشت. به عنوان مثال در شکل زیر روشنایی خطی توکار بر روی کنج پلکان پیاده سازی شده است.
عموما پیاده سازی نورپردازی خطی توکار، مستلزم فکر و طراحی اولیه است. مبتنی بر همین تفکر اولیه و طراحی فکر شده، به غیر از پیدا نبودن قاب و هوزینگ و پوشش و …، معمولا دکوراسیون و صحنه های چشم نوازی در سازه ها، اماکن، لابی ها، نماها، راهرو ها و … مشاهده می شود. در شکل زیر، نورپردازی خطی هندسی و زیبا در یک راهرو نمایش داده شده است. هیچ چیز جز نور ساطع شده اعمّ از قاب و هوزینگ و پوشش و المان نوری و سیم و کابل، پیدا نیست.
نورپردازی خطی آویز
نوع دیگری از نورپردازی خطی، نوع آویزی است. در این نوع روشنایی، به دلیل ارتفاع سقف و ترجیح طراح به تمرکز نور روی محل های خاص و تامین حداکثر کاندلا و لوکس بر روی سطوح مدنظر، از زنجیر اتصال لازم برای معلق نگه داشتن روشنایی خطی استفاده می شود.
بدیهی است از مسیر همین زنجیر اتصال، کابل و سیم هم عبور داده شده و مشابه پیاده سازی روکار، تمام قاب و هوزینگ پروفیلی روشنایی خطی، به چشم می آید.
دفاتر کار و کتابخانه ها، کلاس های درس و … بیشترین کاربرد نصب و راه اندازی روشنایی خطی به صورت آویز را دارند. در تصاویر سمت راست دو نمونه پیاده سازی روشنایی خطی آویز در فروشگاه هایپر کار شریعی و همچنین مرکز فناوری رسا نمایش داده شده است.
مشابه رویکرد روکار، پیاده سازی آویزی نیز معمولا هنگامی اجرایی می شود که مجالی برای اجرای توکار نباشد. به عبارتی زیرساخت غیر مهیا برای پیاده سازی توکار، طراح را مجبور به روش های روکار یا آویزی می نماید. در برخی موارد پیاده سازی روکار برای روشنایی عمومی و روشنایی آویز برای تمرکز نور بر روی میزهای کار یا … به صورت ترکیبی استفاده می شود.
به عنوان مثال در تصویر و ویدئو سمت کناری ، پیاده سازی روشنایی خطی آویز نمایش داده شده است.
چراغ خطی میرداماد در دو مدل روکار و آویز
شبیه سازی نورپردازی نمای ساختمانی در کیش به وسیله چراغ های outdoor نمای rainbow
نورپردازی خطی؛ درجه حفاظت محیطی IP
نورپردازی خطی از یک نگرش دیگر نیز به دو دسته تقسیم می شود. نخست نورپردازی خطی درونی یا indoor و دیگری روشنایی خطی بیرونی یا outdoor.
نورپردازی خطی درونی عموما در سقف های کاذب یا دیوارهای داخلی ساختمان کار می شوند. روشنایی خطی بیرونی مستلزم دارا بودن IP مناسب توسط هوزینگ و قاب روشنایی است.
درجه ی حفاظت IP قاب و پوشش را در برابر گرد و غبار، رطوبت و پاشش قطرات آب مقاوم می سازد. در شکل زیر یک پیاده سازی روشنایی خطی، به صورت بیرونی یا outdoor نمایش داده شده است.
چراغ مدل سام لاین زیرپله ای IP برای محیط های outdoor
نورپردازی خطی؛ آرایه المان نوری
ماهیت خطی بودن روشنایی، مستلزم آرایه ای به هم پیوسته از المان های نوری است. تقریبا تمام نورپردازی های خطی در حال حاضر با استفاده از آرایه هایی از ال ای دی های نوری به صورت اس ام دی پیاده سازی می شوند.
این آرایه های خطی به هم پیوسته در رنگ های مختلف و توان های مختلف الکتریکی تولید می شوند. خوشبختانه خود سیم بودن این آرایه ها، کاربران را از سیم کشی مجدد نورپردازی خطی بی نیاز می کند. از طرف دیگر، این آرایه های نوری قابل توسعه و اتصال و تعمیم هستند.
یعنی با اتصالات شاخک مانند، آرایه ای به آرایه ی دیگر قابل اتصال خواهد بود. برخی از المان های نوری و آرایه های ال ای دی، با برق شهری کار می کنند و مستقیم سازی و رگولاسیون ولتاژ، به صورت اس ام دی در آرایه رخ می دهد.
در برخی موارد نیز برق شهر در منبع تغذیه به 12 ولت DC تبدیل شده و آرایه ها اساسا با برق فشار ضعیف کار میکند.
طراحی و ساخت مدار PCBدر نرم افزار Altium Designer برای چراغ های خطی آرند با چیپ ال ای دی OSRAM آلمان
نورپردازی خطی؛ قاب (پروفیل) یا هوزینگ
هر نوع نورپردازی خطی، اعم از روکار یا توکار یا آویز نیاز به قاب یا هوزینگ دارند. این هوزینگ های پروفیلی، المان نوری به صورت آرایه ای را در بر می گیرد و این رشته، در محل مناسب ریل مانند، فیکس می شود. سبک بودن و آسان بودن برش، سبب گردیده بسیاری از این قاب ها از آلومینیوم ساخته شود.
آرایه های نوری به شدت منعطف و زاویه پذیر هستند. آنچه مهم است این است که با اتصالات L و T شکل، زوایای مختلف برای اتصال قاب ها میسر می گردند.
نورپردازی خطی؛ رنگ بندی
المان های نوری به صورت آرایه، رنگ بندی های مختلفی را با ترکیب RGB به دست می دهند. با اضافه شدن انتخاب w برای تعیین آفتابی یا مهتابی بودن، عملا کاربر در انتخاب RGBW مخیر خواهد بود. پارامتر W به نحوی میزان انرژی رنگ را تعیین خواهد کرد که گاهی آن را دمای رنگ می نامند.
به غیر از اجزای ذکر شده درباره ی نورپردازی خطی، شامل قاب یا هوزینگ و المان های نوری به صورت آرایه ای، یک بخش مهم دیگر در روشنایی خطی وجود دارد. این بخش مربوط به پوشش قاب است که عموما از جنس پلی کربنات بوده و همزمان باید از شفافیت و مقاومت بالایی برخوردار باشد.
شفافیت باید همراه با پخش کنندگی کافی نور باشد و مقاومت باید در برابر مرور زمان یا Aging و نیز نور آفتاب باشد. برخی پوشش های نامرغوب به تدریج تغییر رنگ داشته و کدر می شوند.
برخی سازندگان تجهیزات نورپردازی خطی، از المان های اپتیکی برای توزیع کنندگی بهتر نور و یا ایجاد تمرکز بیشتر در برخی زوایا تحت عنوان diffuser ها استفاده می کنند. از دیگر ادوات اپتیکی که به صورت توزیع شده و آرایه ای مورد استفاده قرار می گیرد، بازتاب دهنده ها هستند که نور ساطع شده خارج از زاویه ی اصلی را به سمت کاربرد بهتر منعکس می سازند.
نورپردازی خطی لزوما دارای رنگ ثابت نیست؛ بلکه با استفاده از ریموت کنترل می توان در لحظه ترکیب RGBW رنگ المان های نوری را تغییر داد.
پروتکل های تعیین لحظه ای رنگ حتی به تفکیک المان وجود دارد که می توان به DMX512 اشاره نمود. این پروتکل به صورت سیمی یا بدون سیم می تواند به صورت لحظه ای وضعیت رنگ بندی المان های درایه ای در لاین خطی آرایه شده را تنظیم نمایند. هر آنچه در کانسپت نورپردازی خطی وجود دارد، بر این استوار است که غیر از تامین نور کافی در زوایا و محل های خاص، زیبایی سنجی بالایی را به همراه داشته باشد.
.
نورپردازی خطی؛ عمر مفید
طراح که با این زحمت نسبت به طراحی اولیه و مهیا کردن زیرساخت نصب و اجرا – ترجیحا به صورت توکار – اقدام کرده و از بهترین متریال و تامین کنندگان تجهیزات نوری خطی نسبت به تهیه و تامین کالا اقدام کرده است، باید توجه لازم به عمر مفید نتیجه ی نهایی را داشته باشد.
اکثر قاب ها و هوزینگ ها، دارای هیت سینک هستند که حرارت ایجاد شده از المان های نوری ال ای دی را به محیط منتشر می کنند. آسیب پذیری منابع تغذیه بی کیفیت، یکی از دلایل اصلی از کار افتادن کل یا بخشی از روشنایی خطی است که ضمن عدم تامین نور کافی، زیبایی و مینیمالیسم معماری شده ی دکوراتیو را از بین می برد.
نورپردازی خطی؛ پارامترهای per meter
چون نگرش خطی است، اکثر پارامترهای مهم المان های نوری و قاب پروفیلی اطراف آن و پوشش شفاف، بر حسب متری یا اصطلاحاً per meter بیان می شود. مثلا توان مصرفی به صورت وات بر متر بیان می شود. نور ساطع شده با واحد لومان بر متر اعلام می شود. وزن و قیمت نیز عموما بر حسب متر بیان می شود. در هنگام خرید به نوع پوشش رنگ قاب های فلزی با توجه به محیط نصب دقت نمایید. اکثر قاب ها دارای یک IP پیش فرض پایین هستند؛ لذا اگر کاربرد Outdoor دارید یا با توجه به محیط مرطوب یا مارین یا پر گرد و غبار و … نیازمند درجه ی حفاظت بالاتر هستید، آن را سفارشی مطرح نمایید.
بهره وری نوری را در نظر داشته باشید؛ این بهره وری نوری، نسبت کاندلا یا لومان تامین شده بر حسب وات الکتریکی مصرف شده می باشد. وزن قاب و پوشش و المان نوری، خصوص در رویکرد آویز حایز اهمیت است که بر حسب PER METER بیان می شود.
عمر مفید روشنایی خطی بر حسب ساعات کار، در دمای پیش فرض سازنده بیان می شود که در دماهای بالاتر، این عمر کاهش می یابد. همچنین برخی روشنایی های خطی به صورت کار – استراحت ساخته می شوند و عمر مفید اعلامی، مشروط بر رعایت این دستور العمل استفاده می باشند و استفاده ی 24 در 7، عمر مفید اعلام شده را فراهم نخواهد کرد.
امید است از مزایای شگفت انگیز نورپردازی خطی در مقایسه با روش های سنتی نور های نقطه ای و حتی نورهای خطی فلوئورسنتی آگاه شده باشید و گرم ترین و متنوع ترین رنگ های نورپردازی، به همراه روشنایی متقارن و زاویه دار با بالاترین معیارهای زیبایی سنجی دکوراتیو را در سازه ی خود داشته باشید.
برای اطلاع از جزئیات فنی بیشترو مشاوره فنی نور پردازی وخرید چراغ خطی
از طریق دکمه کنار صفحه و از طریق واتس اپ یا شماره
021-66171265
با بخش فروش و فنی آرند تماس حاصل فرمایید